قواعد عامه در باب مکاسب (56)
توضیح اینکه: چنان که بعداً توضیح خواهیم داد در حقیقت ایشان بخش کارمندی را نسبت به والی ـ و مثلاً بخشدار ـ هم سه گونه تصوّر میکند:
1. یک دفعه وکیل والی است. فرض کنید نائب مناب استاندار است که اگر استاندار نباشد، این به جای اوست. بهاصطلاح عضو علی البدل مثلاً، یا معاون استاندار، یا بهاصطلاح جانشین استاندار. کسی که از طرف استاندار همان کارها را انجام میدهد.
2. یک دفعه از طرف والی باز والی است ـ مثلاً از طرف استاندار مسئول این بخش شده و از طرف استاندار یک بخشی به عهدۀ او گذاشته شده. این «والیاً للوالی» است.
3. از طرف همان استاندار یک کاری انجام میدهد؛ مثلاً استاندار این آقا را آورده که این ساختمان را بسازد، بنّایی میکند. این را اسمش را گذاشته: أجیراً للوالی.
سه تا شد: یا وکیلاً للوالی، یا والیاً للوالی، یا أجیراً للوالی. که: 1. یا از طرف استاندار جانشین اوست. او رفته، این را به جای خود گذاشته. این «وکیلاً للوالی». 2. یا از طرف استاندار یک جایی را، بخشی را به او واگذار کردهاند، فرماندار شده مثلاً، یا فرض بفرمایید که در یک بخشی بخشدار شده، آن «والیاً للوالی». 3. یا اینکه از طرف استاندار و والی، یک کاری به او واگذار شده. بنّایی میکند، اتاق را رنگ میزند. آن را اسمش را گذاشته: أجیراً للوالی.
حالا هدفش چیست؟ هدفش این است که آن دوتای اوّل در ولایات هستند، این سومی در اجارات است. خوب دقت بکنید. اگر «وکیلاً للوالی» بود، یا «والیاً للوالی» بود، این در ولایات است، امّا اگر «أجیراً للوالی» بود، این در اجارات است. اگر استاندار یک بنّایی را آورد، گفت: بیا این ساختمان را بساز، ولو استاندار به او پول میدهد، این میشود «أجیراً للوالی». این داخل در اجارات میشود. استاندار به همان بخشدار هم پول میدهد که: آقا تو مسئول این ده باش، مسئول این بخش باش ـ دهدار است، کدخداست، بخشدار است ـ، مسئول این قسمت باش. به او هم پول میدهد، امّا آن میشود «والیاً للوالی». به جانشین خودش هم که کارهای او را انجام میدهد وقتی سفر میرود، به او میگویند: وکیلاً للوالی. به او هم پول میدهد، امّا این سه تا پول با همدیگر فرق میکنند. دو تایش از ولایات است. یکی از آنها از اجارات است. دقّت فرمودید؟ نظر این روایت مبارک به اصطلاح ما، بین حقوق کارمندی با کارگری میخواهد فرق بگذارد.
(حضرت آیت الله استاد حاج سید احمد مددی موسوی، خارج فقه، 19/ 9/ 1384)
#فقه
#قواعد عامه
#مکاسب
#قواعد عامه در باب مکاسب
#اولین قاعده عامه
#حدیث تحف العقول
#دنباله تشریح متن حدیث و بیان فواید موجود در آن
#تفاوت حقوق کارمندی با کارگری