دروس استاد عرفانیان

1. لا نحتاج الآن فی ما نحن فیه إلى التمسّک بما رواه شیخنا وفقیهنا ووجه الطائفة بخراسان1️⃣ ومن لم یُرَ فی القمّیّین مثله فی حفظه وکثرة علمه2️⃣ فی «الخصال» عن أبی عبد الله (ع) أنّه قال: «تعلّموا العربیّة؛ فإنّها کلام الله الذی تکلّم به خلقه»3️⃣ ولا بما رووه عن عمر بن الخطّاب أنّه قال: «تعلّموا العربیّة؛ فإنّها تزید فی المروءة»4️⃣، ولا حتّى بما ورد فی کتاب الله ـ عزّ وجلّ ـ من قوله تعالى: "إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ قُرْآَنًا عَرَبِیًّا لَعَلَّکُمْ تَعْقِلُونَ"5️⃣ حتّى یمکن الخدشة لأحد فی الأوّل بأنّه مرسَل باصطلاح القوم فیضعف الاحتجاج به عند قوم ـ وإن رواه عن أبیه (ره)، عن سعد بن عبد الله، عن أحمد بن محمّد بن عیسى، عن أحمد بن محمّد بن أبی نصر البزنطیّ، عن...، وکلّهم من أجلّاء الطائفة ـ، وفی الثانی بأنّ الرجل بمراحل من الثقافة خلافاً لمولانا ومقتدانا الهزبر الغالب الإمام علیّ بن أبی طالب (ع) أسد الله وأسد رسوله (ص) الذی ملأ صیته فی العلم والثقافة الخافقین، وفی الثالث بأنّه تعالى قال: "وَلَوْ نَزَّلْنَاهُ عَلَى بَعْضِ الْأَعْجَمِینَ * فَقَرَأَهُ عَلَیْهِمْ مَا کَانُوا بِهِ مُؤْمِنِینَ"6️⃣؛ فإنّه غیر محتاج إلى الاستدلال ـ کما نزل فی الله تبارک وتعالى:  "أَ فِی اللَّهِ شَکٌّ فَاطِرِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ"7️⃣ـ8️⃣

2. پدران ما در زبان و ادبیات عرب به‌قدری کار کرده و آثار گذاشته‌اند که می‌توان گفت رونق و اعتبار ادبیات عرب از دولت سر ایرانیان است و ما در بنای تمدن عرب به قول معروف حق آب و گل داریم و نباید بی‌جهت این حق را از دست بدهیم و زحمات پدران خود را یک‌باره باطل کنیم و رشتۀ پیوستگی خود را با آنها ببریم.

 اگر ما بخواهیم دولت و ملت و کشور ما چنانکه در گذشته بود، در آینده هم مرکز یا لااقل یکی از مراکز فرهنگ مشرق زمین باشد، با بیگانگی با زیان و ادبیات عرب، این مقصود را نخواهیم توانست به‌درستی حاصل کنیم.

 دلبستگی ما به اسلام و وظیفه‌ای که نسبت به ترقی و تکامل آن داریم مستلزم احاطۀ ما به زبان و ادبیات عرب است.

ادبیات عرب به‌خودی‌خود قدر و قیمت عالی دارد و از میراث‌های گران‌بهای عالم انسانیت است و ما با همۀ مناسباتی که با آن داریم اگر از آن بیگانه شویم، به خود ظلم کرده و غبن و محرومی ناروا در حق خویش روا داشته‌ایم.

 به دلایل بسیار هر کس از ایرانیان بخواهد از اهل معرفت گردد باید به زبان و ادبیات عرب آشنا شود و یقین دارم این مسئله زود یا دیر روشن خواهد شد و مربیان این ملت، راه راست را در این امر پیش خواهند گرفت.9️⃣

پانوشت‌ها:

1️⃣ فهرست أسماء مصنّفی الشیعة (رجال النجاشیّ): 389 / 1049.

2️⃣ الفهرست 237 / 710.

3️⃣ الخصال: 258/ 134.

4️⃣ أنساب الأشراف 10: 328؛ عیون الأخبار (لابن قتیبة الدینوریّ) 1: 412.

5️⃣ یوسف: 2.

6️⃣ الشعراء: 198 ـ 199.

7️⃣ إبراهیم: 10.

8️⃣ بخشی از مقدمۀ شرح سیوطی.

9️⃣ ای زبان فارسی، به کوشش میلاد عظیمی، ج۲، صص۸۹۶-۸۹۷، به نقل از فروغی.