دروس استاد عرفانیان

1. دوست بسیار ارجمندی برایم نوشته‌اند: یک عزیزی راجع به این نگاشتۀ آخرتون گفت که: «حسن بصری که متولد سال ٢٢ هجریه! یسار هم که معروفه از سبی کابل بوده!». راهنمایی بفرمایید لطفاً.

2. سمعاً و طاعة. و واقعاً ممنون که هرچه عرض می‌شود را تعبداً قبول نمی‌فرمایند.

3. ومن سبی عین التمر: الحسن بن أبی الحسن البصری ومحمد بن سیرین مولیا جمیلة بنت أبی قطبة الأنصاریة. [عمدة القاری، ج 7، ص 142، نیز: معجم ما استعجم، ج 1، ص 319]، فممّن أسّس حلقة بین المسلمین الحسن البصریّ (أسیر عین التمر) ، وکان هو رئیساً فی الحلقة. [نهایة الأُصول، تقریر بحث البروجردی للشیخ المنتظری، ج 1-2، ص 88]

البته خطیب بغدادی پدر حسن را جزء سبی عین التمر آورده و نوشته: «وکان یسار أبو الحسن البصری من أهل میسان، فسبی، فهو مولى الأنصار». [تاریخ بغداد، ج ،2 ص 416، نیز: تاریخ مدینة دمشق، ج 53، ص 180]

4. شاید بتوان از باب این‌که:

عاقبت گرگ‌زاده گرگ شود/ گرچه با آدمی بزرگ شود

و یا مؤدبانه‌تر این‌که: «ترّه به تخمش می‌ره، حسنی به باباش» از این اختلاف در نقل چشم‌پوشی کرد. به هر حال در مطلبی که گفته شد این‌که خود حسن بصری جزء اسرای عین التمر بوده یا پدرش، تفاوت چندانی نمی‌کند.