دروس استاد عرفانیان

در اراضی خراجیه ظاهر ادله آن است که ائمه تا (سر کار) بودند خراج می‌گرفتند و حال آن که الآن اصلاً این طور نیست. وقتی که آمدند عراق را ارض خراجی کردند 36 میلیون جریب از بصره تا نزدیک تکریت را با وسایل آن روز اندازه‌گیری کردند و عده‌ای از زمین‌ها دوروبر مدائن و از نظر ارزش کشاورزی خیلی ناب بودند. درآمدش را به نظرم دیدم 50 میلیون دینار بود، در مقابل 18 یا 25 میلیون که مال کل مناطق دیگر بود. تدریجاً مردم تملک کردند و از خراج درآمد. الآن هم که عراق از حالت خراجی درآمده. پس مسلم نیست که ارض خراجی باشد و... . منافاتی ندارد حکم ولایی بوده و بعداً تغییر کرده باشد. دلیلش هم این‌که این همه زمین دیگر فتح شد و هیچ کدام خراجی نشد.

(حضرت آیت الله استاد حاج سید احمد مددی، خارج اصول 11. 10. 98)

#اصول

#فقه

#حکم_ولایی

#اراضی

#خراجیه

#عراق