دروس استاد عرفانیان

1. در کانال وزینی این مطلب را گذاشته‌اند که:

«صدا و سیمای ایران که فراوان احکام ضروری و معارف متواتر کتاب و سنت را مخفی داشته است، و خود نشردهندۀ غنا و حتی ترانه‌خوانی زن (در برنامه‌های کودک) و برخی از منکرات دیگر است، در نشر مطالب بی‌سند و البته عامه‌پسند به نام دین ید طولایی دارد. و از آن جمله «لیلة الرغائب» ـ و یا به قول خودشان «شب آرزوها» ـ است که البته ترجمۀ «رغائب» به «آرزوها» هم از اشتباهات صدا و سیما است.

هیچ اسم و اثر و نام و نشانی از لیله الرغائب جز یک روایت عامی در احادیث ما نیست. با سندی به‌غایت ضعیف به روایت متهمی صوفی از 8 طبقه مجهول از شخصی عامی از انس بن مالک که خود انس در روایات امامی از کذابین شمرده شده است!

خود عامه هم راوی حدیث را متهم به جعل همین حدیث می‌دانند. (الجرح و التعدیل ،ج3 ، ص 219 و ر.ک الموضوعات ابن الجوزی) حتی برخی از سنی‌ها هم نماز لیلة الرغائب را که از میان خود آنان برخاسته بدعت می‌دانند. (ابن جوزی، الموضوعات، ج2، ص129؛ ابن تیمیه، الفتاوی الکبری، ج2، ص262 و ج5، ص344 و عجلونی، کشف الخفاء، ج2، ص410؛ لخمی شاطبی غرناطی(م790)، الاعتصام، ج1، ص122؛ فتنی، تذکرة الموضوعات، ص44؛ شربینی، الاقناع، ج1، ص108 و ملییاری هندی(م987)، فتح المعین، ج1، ص312؛ نووی، شرح صحیح مسلم، ج۸، ص۲۰.)

رجالی مشهور، جناب آقای مددی نیز این خبر را موضوع دانسته است:

bayanbox.ir/download/885859832230452167/Madadi-900720.mp3

dorous.ir/persian/qa/11993/

عالمانی مانند آقایان امینی، تستری، سبحانی و میلانی هریک به نوعی عامی بودن و حتی ساختگی بودن آن را پذیرفته‌اند. (امینی، الغدیر، ج5، ص245؛ همو، الوضاعون و احادیثهم، ص228؛ تستری، النجعة فی شرح اللمعه، ج3، ص103؛ سبحانی، موسوعة طبقات الفقهاء، ج7، ص116 و میلانی، سید علی، شرح منهاج الکرامة فی معرفة الامامه، ج3، ص303.)

علامه مجلسی نیز آن را غیر معتمد می‌داند و به عمل به آن اشکال می‌کند. (زادالمعاد، ص42)

این خبر در منابع شیعه در إقبال الأعمال (ط - القدیمة)، ج‏2، ص: 632 بدون ذکر سند و در بحار الانوار، ج 95، ص 395 به نقل از اجازات علامه با همان سند عجیب عامی آمده است. مرحوم سید در اقبال از این گونه مسامحات فراوان دارند، چنان که خود ایشان اشاره فرموده‌اند آن را با نام احتیاط آورده‌اند! و اگرچه بعضی‌ها از باب ادلۀ تسامح به آن اخذ کرده‌اند، اما برخی از فقهای قدیم و بسیاری از محققین معاصر در دلالت این ادله نسبت به این گونه اخبار اشکالات فراوانی مطرح نموده‌اند.

(مثلاً می توانید بحث شیخ یوسف بحرانی را در «الحدائق الناضرة فی أحکام العترة الطاهرة؛ ج‌4، ص: 197» نسبت به این ادله ببینید.)

شاید بدعت بودن و البته سنت بودن این نامگذاری، هیچ یک دلیل روشنی نداشته باشد، اما احتیاط در اجتناب از اعتقاد به خصوصیت شرعی این شب است».

2. باید عرض کنم: حضرت استاد آیت الله مددی ـ حفظه الله ـ اتفاقاً چون رجالی نیستند زیر بار این قضیه نمی‌روند، وگرنه با دید رجالیون مگر می‌شود بزرگی مانند سید بن طاوس با آن ید و بیضه (منظورم ید بیضا بود، عوامی‌ام گل کرد و قلم طغیان فرمود) خبر از استحباب چیزی بدهد و استحبابش ثابت نشود؟ حجیت تعبدی خبر واحد و... را که یادتان هست؟!

3. این نام‌گذاری را هم تا جایی که در خاطر دارم محدِّث و رجالی بزرگ شیعه استاد «فرزاد حسنی» در تلویزیون باب فرمودند و ترجمه به «شب آرزوها» هم دست‌پخت ایشان است (راستی کسی از ایشان خبری دارد؟!). البته روزۀ غیر ماه رمضان در هر زمانی ـ غیر از آن دو روزِ به‌خصوص (عید فطر و عید قربان) ـ و همچنین احیا گرفتن همیشه مستحب است، اما با این عنوان خاص شاید حتی تشریع و حرام باشد.