بحث دیگری هم که عده‌ای از اعلام و من‌جمله حضرت استاد مطرح کرده‌اند این است که چرا ایشان مقصد اول را در علم قرار داده‌اند؟ علم به معنای اصولی حجت نیست.
فعلاً از کتاب «الدراسات فی الأُصول العملیة» مرحوم آسید علی شاهرودی می‌خوانیم که از شاگردان خیلی ممتاز مرحوم آقای خویی بودند و حدود 20 سال در درس مرحوم استاد حاضر شدند و معروف بود حتی یک روز هم درس را ترک نکردند.
برای خواندن تمام متن به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.
بحث‌هایی راجع به خود عبارت شیخ مطرح است که:
1. مراد از مکلف مکلف فعلی است یا مکلف شأنی؟ اگر مکلف فعلی باشد در مکلف فعلی اصلاً التفات هست و بدون التفات که مکلف نیست. پس «إذا التفت» قید توضیحی می‌شود، نه قید احترازی. اگر هم مراد مکلف شأنی باشد خلاف ظاهر وصف است؛ چون در اوصاف ـ حتی در اوصافی که جنبۀ اشتقاقی ندارند ـ الفاظ ظهور در فعلیت دارند.
...
برای خواندن تمام متن به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.
در ابتدای کار خود مرحوم شیخ چهار رساله نوشته بودند ـ لذا معروف به «رسائل» شد ـ: یک رساله به‌نام «حجّیّة المظنّة»، یکی به عنوان «رسالة فی البراءة والاشتغال» (یا «رسالة البراءة والاشتغال»)، یک رساله هم در استصحاب («الرسالة الاستصحابیّة»، یا «رسالة الاستصحاب») و یک رساله هم به‌عنوان «تعادل و ترجیح». در «حجّیّة المظنّة» هم بحثی راجع به حجیت قطع دارند و بعد هم وارد حجیت شده‌اند.
برای خواندن تمام متن به ادامه
مطلب مراجعه فرمایید.
مرحوم شیخ ـ قدّس الله نفسه ـ به حسب ظاهر در کتاب «رسائل» بحث حجج را ابتداءً به‌اصطلاح خودشان با حجت ذاتی (قطع) شروع می‌کنند و بعد حجت اعتباری (ظن معتبر) و بعد هم شک که مجرای اصول عملی است. لذا طبق همان تعبیر مشهورش مقاصد بحث حجج و اَمارت و اصول را در 3 بخش قرار می‌دهند و حجت هم به قول آقایان یا ذاتی است و یا منجعله (حجت جعلی یا حجت اعتباری که ظن معتبر باشد)(1) و اصول عملیه که در ظرف شک هستند. البته شیخ مقصد اول را در قطع قرار داد و مقصد دوم را در ظن و مقصد سوم را در شک. بعدها اصولیین مقصد اول و دوم شیخ (قطع و ظن) را جمع کردند که شد حجج و اَمارات و سومی را هم تنها آوردند که شد اصول.
برای خواندن تمام متن به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.
شیخ انصاری ظاهراً در حدود سنین 44 ـ 45 سالگی این «رسائل» را تالیف فرموده و به ذهن می‌آید که چون قلم ایشان در کتاب یک‌نواخت است متقارب باشد و شاید مثلاً قسمت استصحابش را کمی زودتر نوشته باشد. البته بدون شک شیخ در آن سنین هم انصافاً دارای شخصیت علمی بوده. مثلاً قبل از شیخ ما استاد ایشان مرحوم ملا احمد نراقی کتابی به نام «مناهج الأُصول» دارد که انصافاً وقتی انسان با کتاب‌های شیخ مقایسه می‌کند انصافاً باید قبول کرد که شیخ ـ غیر از جهات معنوی و روحی و جهات تقوایی و ورع و سلوک خاص خود که داشته ـ خیلی قوی است و در بخش اصول هم انصافاً خداوند متعال یک نورانیت خاصی به ایشان داده.
برای خواندن تمام متن به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.
جناب استاد حاج سید رسول موسوی تهرانی را تقریباً همۀ طلاب ـ حتی آنهایی که ایشان را از نزدیک ندیده‌اند ـ می‌شناسند. می‌فرمودند: یک بار در صحن حرم مطهر حضرت معصومه (سلام الله علیها) مشغول صحبت با کسی بودم. وقتی از او جدا شدم طلبه‌ای جلو آمد و پرسید: حاج آقا موسوی تهرانی؟ گفتم: بله، از کجا شناختید؟
برای خواندن تمام متن به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.
سال‌هایی را که در محضر حضرت استاد موسوی تهرانی درس می‌خواندم خوب به خاطر دارم. چنان با حرارت درس می‌فرمود و به‌اصطلاح پنبۀ عبارت‌ها را می‌زد که رفقا به شوخی می‌گفتند: اگر شیخ انصاری زنده شود خودش یک بار دیگر کتاب «رسائل» را پیش ایشان درس خواهد گرفت. «کفایۀ» آخوند که دیگر در دستانش مانند موم شده بود. یکی از یادگارهایی که همیشه از محضر مبارکش به همراه دارم داستان جذاب و پرکششی است که دربارۀ تعریفات و بلایی که بر سر آنها آمده تعریف می‌کرد...
برای خواندن تمام متن به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.
