دست نوشته های استاد... (52)+عکس

خیلی از چیزهایی را که به شکل لطیفه و داستان و امثال آن می‌شنیدیم کم‌کم به چشم خود دیدیم. این هم شاید از آفات بالا رفتن سنّ و سال است. چند سال قبل عزیز بزرگواری تعریف کردند که: با خبر شدیم آمار طلاق در یکی از شهرستان‌ها به صفر رسیده. وقتی با اشتیاق قضیه را پیگیر شدیم تا ببینیم چه نسخۀ شفابخشی دارند تا در جاهای دیگر هم آن را عملیاتی کنیم، معلوم شد مدتی است مثلاً استانداری بخش‌نامه کرده که در آن شهرستان از ثبت طلاق خودداری شود و مردم به‌ناچار برای این کار به شهرستان‌های دیگر می‌روند و به این ترتیب آمار طلاق در آن جا به صفر رسیده...

برای خواندن تمام متن و دیدن تصاویر به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.

دست نوشته های استاد... (51)

سرور عزیزی به مناسبت ایام به قول خودشان ملمّعی از مرحوم آیت الله حاج شیخ محمدحسین غروی اصفهانی فرستاده‌اند که بسیار زیباست:

چشمۀ خور در فلک چهارمین/ سوخت ز داغ دل ام‏ البنین‏

آهِ دلِ پرده‌‏نشین حیا/ برده دل از عیسی گردون‏‌نشین

...

برای خواندن تمام متن به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.

دست نوشته های استاد... (50)

چند سال قبل یکی از اصحاب سابق و رفقای بعد به بیماری سرطان مبتلا شد و اندکی بعد جان سپرد. خداوند رحمتش کند. مدتی بعد از فوتش یکی از منسوبین وی تماس گرفت و گفت: پسر صاحب‌خانۀ ما دانشجو است و سؤالاتی داشته که رفته پیش حاج آقا... بپرسد، وسط‌های کار حاج آقا داغ فرموده و از حال رفته‌اند و... . اگر مانعی ندارد بیایند پیش شما و مطالبشان را مطرح کنند. استقبال کردم و آمد...

برای خواندن تمام متن به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.

دست نوشته های استاد... (49)

خداوند همۀ رفتگان را بیامرزد و روحشان را غریق رحمتش کند. چون در تمام فامیل ما تا چند فرسخی اهل علم به معنای خاص وجود نداشت زمانی که به حوزه آمدم مرحوم پدرم از دور و نزدیک خیلی ملامت شنید. اما خدا بیامرز در جواب همه گفته بود: اولاً خودش دوست دارد و ثانیاً راه بدی که نرفته تا منعش کنم...

برای خواندن تمام متن به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.

دست نوشته های استاد... (48)

وفروض الکفایات کثیرة، وضابطها «کلّ مهمّ دینیّ تعلّق غرض الشارع بحصوله حتماً، ولا یقصد به غیر من یتولاه». ومن أهمّه الجهاد بشرطه، وإقامة الحجج العلمیّة، والجواب عن الشبهات الواقعة على الدین، والتفقّه، وحفظ ما یتوقّف علیه من المقدّمات العلمیّة والحدیث والرجال، فیجب نسخ کتبه وتصحیحها وضبطها على الکفایة، وإن کان المکلَّف بذلک عاجزاً عن بلوغ درجة التفقّه قطعاً؛ فإنّ ذلک واجب آخر، ومنها روایتها عن الثقات، وروایة الثقة لها لیحفظ الطریق، ویصل إلى من ینتفع به، فینبغی التیقّظ فی ذلک کلّه؛ فإنّه قد صار فی زماننا نسیاً منسیّاً. [مسالک الأفهام، ج 3، ص 8 ـ 9]

برای خواندن تمام متن به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.

دست نوشته های استاد... (47)

دوست عزیزم جناب استاد سهیل یاری شعری از استاد دکتر شفیعی کدکنی آورده‌اند که:

کردید و نکردید!

میراثِ تبارِ خِرَدِ آینه‌ها را

کان پیر، همی‌جُست نشان‌شان به چراغی

تا یابد از این آینه مردان، مگر این‌جا

در ظلمتِ هنگامهٔ ایّام سراغی-

ز اندیشهٔ عشّاق و ز آفاق ستردید.

...

برای خواندن تمام متن به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.

دست نوشته های استاد... (46)

نمی‌دانم این شعر را شنیده‌اید که:

اگر دستم رسد بر چرخ گردون/ ازو پرسم که این چون است و آن چون

یکی را داده‌ای صد گونه نعمت/ یکی را قرص جو آلوده در خون

بندۀ سراپاتقصیر هم اگر فردای قیامت از زیر بار جرائمم جان سالم به‌در ببرم(1) حتماً و حتماً به درگاه لایزال ربوبی خواهم نالید که: آخدا! چرا به ما پولی ندادی که دانشگاهی بزنیم و حرف‌های قشنگ‌قشنگ تحویل خلق الله دهیم؟!

برای خواندن تمام متن به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.

دست نوشته های استاد... (45)

ایام شهادت خانم فاطمۀ زهرا ـ سلام الله علیها ـ با همۀ مناسبت‌های دیگر فرق می‌کند. بله، ممکن است خیلی‌ها توی گروه‌هایشان بنویسند: «بحث شیعه و سنی مطلقاً ممنوع»، ولی «ما بی‌خیال سیلی مادر نمی‌شویم».

برای خواندن تمام متن به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.

دست نوشته های استاد... (42)

مرحوم آیت الله میرزا علی آقا فلسفی بزرگ‌ترین عالم شهر ما به حساب می‌آمد و شلوغ‌ترین درس خارج را داشت. اما بارها و بارها با همین دو چشم خودم دیدم که زنبیل به دست و بدون دورباد و کورباد برای تهیۀ سبزی و گوجه و بادمجان به خیابان شاه‌رضانوی سابق و آزادی فعلی می‌آمد.

یک بار سؤالی داشتم و برای نماز مغرب و عشا خدمتشان در مسجد بنّاها مشرف شدم...

برای خواندن تمام متن به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.

دست نوشته های استاد... (40)

رفقا مدام مطالبی می‌فرستند و انتظار دارند چیزکی بنویسم. مثل این‌که...

برای خواندن تمام متن به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.

دست نوشته های استاد... (37)

یکی از صاحبان قلم که خیلی سال‌ قبل (البته نه پیش از میلاد مسیح) در مشهد بحث‌های این جانب را قابل دیده و قدم رنجه می‌فرمودند و اکنون استاد یکی از رشته‌های علوم انسانی ـ که فعلاً نیازی به نام بردن از آن نیست ـ  هستند بعد از متن اخیر برایم نوشتند...

برای خواندن تمام متن به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.

دست نوشته های استاد... (33)

امروز یادداشتی خواندم دربارۀ خانم‌مدیر محترمی که حیاطِ مدرسه‌اش در مثلاً سال ۱۳۵۷ پُر بوده از مُرغ و خروس و اردک و این‌ها! تا این‎که سال‌ها بعد، در مصاحبه با نشریه‌ای مهجور، یکی رازِ مرغ و خروس‌ و اردک و سگ و گربه‌های حیاطِ مدرسه‌ را از ایشان پرسیده و او به سادگی گفته...

برای خواندن تمام متن به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.

دست نوشته های استاد... (30)

یقول الله تعالى لنبیّه (صلی الله علیه و آله): "إِذَا جَاءَکَ" یا محمّد "الْمُنَافِقُونَ" وهم الذین یُظهِرون الإیمان ویُبطِنون الکفر "قَالُوا نَشْهَدُ إِنَّکَ لَرَسُولُ اللَّهِ" أی: أخبروا بأنّهم یعتقدون أنّک رسول الله. فقال الله تعالى لنبیّه: "وَاللَّهُ یَعْلَمُ إِنَّکَ لَرَسُولُهُ" على الحقیقة "وَاللَّهُ یَشْهَدُ إِنَّ الْمُنَافِقِینَ لَکَاذِبُونَ" فی قولهم: إنّهم یعتقدون أنّک لرسول الله، وکان إکذابهم فی اعتقادهم وأنّهم یشهدون ذلک بقلوبهم ولم یکونوا فی ما یرجع إلى ألسنتهم؛ لأنّهم شهدوا بها بألسنتهم، وهم صادقون فی ذلک.

برای خواندن تمام متن به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.

دست نوشته های استاد... (29)

فرموده‌اند: «کسی که لباس روحانیت را می‌پوشد، بداند در این مسیر همه چیز است (هست). فحش، توهین و ناسزا. خراب‌کاری. گرانی را دیگران در جامعه به وجود می‌آورند، اما طلبۀ شهریه‌بگیر که دستش به هیچ چیزی بند نیست، باید فحش و توهینش را بشنود. این خصلت پوشیدن لباس است». کاری نداشته باشید که کی گفته.

برای خواندن تمام متن به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.

دست نوشته های استاد... (28)

گاهی صحبت‌هایی می‌شنوم که تقریباً مطمئن می‌شوم عزیز دل‌ِ گوینده اعتقاد زیادی به تحصیلات ـ آن هم از نوع واقعی آن ـ ندارد. بزرگواری افاضه فرموده‌اند که: «فقها باید به تک‌تک نت‌های موسیقی ورود پیدا کنند! دوران "علامه"ها گذشته است. موسیقی یک فن و صنعت، خیلی مفصل و کلان و دارای اضلاع فراوانی است. یک فقیه اگر بخواهد حق مطلب را ادا کند و بخواهد در همین بحث ورود پیدا کند، نیازمند به تأمل است. ما نمی‌توانیم مثل پانصد سال پیش با یک فتوا بگوییم: "موسیقی و غنا مطلقاً حرام است" و تکلیف را روشن‌شده فرض کنیم»

برای خواندن تمام متن به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.

دست نوشته های استاد... (27)

این جملۀ «فتوای شورای فقهی معتبر و مصداق جدیدی از مراجعه به اعلم است» به گمانم تا کنون در تاریخ بشر سابقه نداشته است. یعنی مثلاً گمان می‌کنید در دانشکدۀ ریاضی یا مثلاً فیزیک و امثال آن اصلاً چنین ایده‌هایی مطرح می‌شود؟ اگر هم کسی چنین حرفی بزند...

برای خواندن تمام متن به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.

دست نوشته های استاد... (26)

همین طور که داشتم تقریرات بحث فقه امروز حضرت آیت الله استاد حاج سید احمد مددی را آماده می‌کردم، استاد موسوی تهرانی هم مقابلم روی تخت بیمارستان نشسته و به قول معروف توی بحرم رفته بودند. یک دفعه پرسیدند: این چیه؟ عرض کردم: بحث فقهه. از فاصلۀ یک متری نگاهی به صفحۀ لپ‌تاپ کرده و پرسیدند...

برای خواندن تمام متن به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.

دست نوشته های استاد... (25)

کانالی از این بندۀ سراپاتقصیر با عنوان «استاد عزیزی که این کانال به او منسوب است» و شاید از جناب‌عالی با عنوان «اعوانش» یاد کرده بود. این بندگان خدا نمی‌دانند شما و دیگر دوستان از باب یتیم‌نوازی و ذره‌پروری، این کانال‌ها و وبلاگ‌های دروس را راه‌اندازی و با هزینه‌های شخصی اداره می‌فرمایید...

برای خواندن تمام متن به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.

دست نوشته های استاد... (24)

جناب استاد حاج سید رسول موسوی تهرانی را تقریباً همۀ طلاب ـ حتی آنهایی که ایشان را از نزدیک ندیده‌اند ـ می‌شناسند. می‌فرمودند: یک بار در صحن حرم مطهر حضرت معصومه (سلام الله علیها) مشغول صحبت با کسی بودم. وقتی از او جدا شدم طلبه‌ای جلو آمد و پرسید: حاج آقا موسوی تهرانی؟ گفتم: بله، از کجا شناختید؟

برای خواندن تمام متن به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.

دست نوشته های استاد... (22)

دوست عزیزم جناب آقای یخ‌کشی که علّت مبقیۀ بسیاری از دروس این بنده بوده و هستند ـ که اگر تشریف نمی‌آوردند کار خیلی از درس‌ها به تعطیلی می‌کشید ـ در زمان جوانی ـ یعنی همان وقتی که: پاک بودن شیوۀ پیغمبری است/ ورنه هر گبری به پیری می‌شود پرهیزگار ـ دل‌باختۀ آقای دکتری بودند که گمان می‌کرد خیلی فلسفه و عرفان می‌داند. البته کار ایشان "خِتَامُهُ مِسْکٌ" [سورۀ مطفّفین، آیۀ 26] شد و خودشان عاقبت به خیر و از این ورطه رها شدند.

برای خواندن تمام متن به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.

دست نوشته های استاد... (21)

این 2 متن به گمانم خیلی نافع باشد و به درد رفقای غیر مکاسب‌خوان هم بخورد.

خرّیت فقه الشیعة فی عصره المحقّق الحلّی (ره) قال فی «الشرائع»: "لا یجوز بیع شیء من الکلاب إلاّ کلب الصید. وفی کلب الماشیة والزرع والحائط تردّد. والأشبه المنع. نعم، یجوز إجارتها، ولکلّ واحد من هذه الأربعة دیة لو قتله غیر المالک.

برای خواندن تمام متن به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.

دست نوشته های استاد... (20)

در دو مطلب قبلی یکی از همراهان کانال، در پاسخ به یادداشت استاد، انتقادی را مطرح کردند و استاد نیز پاسخی را مرقوم فرمودند. در ادامه، ابتدا انتقاد آن دوست عزیز، و سپس پاسخ استاد را تقدیم می‌کنم.

برای خواندن تمام متن به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.

دست نوشته های استاد... (19)

دوست بسیار ارجمندی برایم نوشته‌اند: یک عزیزی راجع به این نگاشتۀ آخرتون گفت که: «حسن بصری که متولد سال ٢٢ هجریه! یسار هم که معروفه از سبی کابل بوده!». راهنمایی بفرمایید لطفاً.

سمعاً و طاعة. و واقعاً ممنون که هرچه عرض می‌شود را تعبداً قبول نمی‌فرمایند.

برای خواندن تمام متن به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.

دست نوشته های استاد... (17)

عزیز بزرگواری سؤال فرمودند: با توجه به حدیث «إنّما حرّم الله الصناعة التی هی حرام» آیا خداوند تحصیل حاصل نکرده؟ آخر می‌گوید: خداوند چیزهایی که حرام است را حرام کرده. آیا می‌توان گفت: حدیث «تحف العقول» تنها دلالت بر حرمت تکلیفی بیع دارد؟

برای خواندن تمام متن به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.

دست نوشته های استاد... (16)

چند شب قبل تلویزیون برنامه‌ای دربارۀ مرحوم دکتر عباس زریاب خویی نشان می‌داد و تا جایی که من دیدم اکثریت قریب به اتفاق مصاحبه‌شوندگان به عنوان رمز موفقیت ایشان تاکید زیادی روی تحصیلات حوزوی آن مرحوم داشتند. واقعاً این دروس به ظاهر ساده ـ که این همه قیّم پیدا کرده و غریبه و آشنا درصدد اصلاحش برآمده‌اند ـ چه پتانسیل عظیمی داشته که هر فاضلی را می‌بینی بالاخره سری به حوزه زده.

برای خواندن تمام متن به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.

دست نوشته های استاد... (15)

آقای دکتر شفیعی کدکنی جایی گفته بودند: من بعد از چند سال که در آکسفورد و پرینستون بودم برگشتم... . بلیت گرفتم و [بعد از جنگ اعراب و اسرائیل] سه هفته در قاهره و اسکندریه و آن‌جاها بودم. هرکی را در خیابان می‌دیدم، جوان بی‌کار... . جوانان سادۀ مصری می‌آمدند پیش من که: آقا، ما بیاییم ایران برای ما کار هست؟ آن وقت در ایران تقریباً بی‌کار نداشتیم...

برای خواندن تمام متن به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.

دست نوشته های استاد... (14)

ابن ابی‌الحدید معتزلی دانشمند بزرگی است و شرحی که بر «نهج البلاغه» نوشته هم بسیار عالی و پرمغز و سرشار از نکات نابی است که برای شیعیان بسیار کارآمد است. البته از آن طرف هم نباید جوگیر شویم و ـ چنان که اخیراً گفته شده ـ بگوییم: کاش طلاب به جای «شرح لمعه» این کتاب را می‌خواندند و مباحثه می‌کردند. فراموش نکنیم که...

برای خواندن تمام متن به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.

دست نوشته های استاد... (13)

بعد از یادداشتی که به‌مناسبت، دربارۀ زنی از پاتایا تقدیم کردم، یکی از رفقا همین‌طور که پای منقل نشسته و مشغول باد زدن جوج‌ها بود (عکس‌های صحنۀ جرم موجود است)، تنها به این خاطر که تحت تأثیر مرام و معرفت آن زن قرار گرفته بود (مدیون ایشان هستید اگر خیال دیگری کنید) درخواست کرد...

برای خواندن تمام متن به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.

دست نوشته های استاد... (12)

این نکتۀ زیبا را در کلاس «مختصر» برای رفقا گفتم. حیف است دوستان دیگر در لذتش شریک نباشند.

«القواعد» جمع «قاعدة»، وهی حکم کلّیّ ینطبق على جمیع جزئیّاته  لیُعرَف  أحکامها منه [مختصر المعانی، ص 11]، واللام (فی قوله: «لیعرف») للغایة والعاقبة ـ أی: إنّ غایة ذلک الانطباقِ وثمرتَه تلک المعرفةُ ـ، ولیست للتعلیل؛ لأنّ الانطباق أمر ذاتیّ للقضیّة، فلا یعلَّل بشیء [دسوقی]. حاجی هم می‌گوید: ذاتیّ شی‌ء لم یکن معلَّلاً/ و کان‌ ما یسبقه تعقّلاً

و کان أیضاً بیّنَ الثبوت له‌/ وعرضیّه‌ اعرفن‌ مقابله

دست نوشته های استاد... (11)

آیا واقعاً طلبه نیازی به بیش از صمدیه ندارد؟

برای خواندن تمام متن به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.

دست نوشته های استاد... (3)

امروز سرور عزیزی پرسیده بودند:  «صوت سیوطی شما رو می‌شه به اهل سنت هم داد استفاده کنن یا راضی نیستید؟» و بنده عرض کردم: «اشکالی ندارد؛ چرا که ما با اهل سنت در ریز و درشت مسائل اختلاف داریم، اما نزاع و درگیری نه». بعد معلوم شد بحث‌ها را به یک شافعی که از ۱۵ سالگی سیوطی تدریس کرده بدون ذکر لینک کانال فرستاده‌اند تا نظرش را بدانند و ایشان جواب داده که...

برای خواندن تمام متن به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.

حوزه و حوزویان

این روزها آن قدر دربارۀ بودجه‌های سرازیر شده به حوزه و لزوم تغییر در روش‌های اجتهاد و... گفته‌اند و  شنیده‌ام که دارم از این نعل وارونه زدن دیوانه می‌شوم. به نظرم رسید دست‌کم در این حیاط‌خلوتی که محبت کرده و برایم درست کرده‌اید چند کلمه صحبت کنم شاید اثری کند.

برای خواندن تمام متن به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.