دست نوشته های استاد... (60)

2 ـ 3 هفته‌ای است که بدجوری به هم ریخته‌ام. اگر دندان روی جگر بگذارید علتش را عرض خواهم کرد.

یک بار دوستی شمشیر سامورایی خود را برداشته و برق‌آسا بر سرم پریده و یادداشت آقای دکتر حقوق‌دانی را فرستادند که ادعا کرده بودمسلمانم، اما هرگونه تفسیری از آیات قرآنی را که به تبعیض بر مبنای هویت و گرایش همجنس‌خواهانه راه دهد، از منظر اخلاقی مردود می‌دانم...

برای خواندن تمام متن به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.

دست نوشته های استاد... (59)

2 ـ 3 سال قبل جایی درس می‌گفتم و مانند همیشه تعداد محدودی از رفقا تشریف می‌آوردند و ساعت 3 ـ 4 بعد از ظهر را از بطالت نجات می‌دادیم. چند روز بود که در ساختمان مجاور رفت و آمد عجیبی به چشم می‌خورد که خدا گواه است فیلم‌های جنگی آمریکایی و ورود نیروهای واکنش سریع را که مثل مور و ملخ از در و دیوار می‌ریزند در ذهن تداعی می‌کرد. حتی هرروز و بلاانقطاع کامل‌مردی را می‌دیدم که با موتور سیکلتی هنّ‌وهن‌کنان عیالش را به آن جا می‌رساند. بله، درست حدس زده‌اید. کلاس طب سنتی برگزار می‌شد و مهم‌تر این‌که «با گواهی پایان موفقیت‌آمیز دوره»

برای خواندن تمام متن به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.

دست نوشته های استاد... (58)

از قم مرکز کرونای ایران سلام عرض می‌کنم. دوست عزیز و گرامی جناب استاد سهیل یاری گل‌دره متنی با عنوان «کروناییات!» گذاشته‌اند که خواندنی است.

در گردش چشم تو گُمم، باور کن!/ انگشت‌نمای مردُمم، باور کن!

عشق تو شیوع کرده در شهرِ دلم/ چشمت کرونا و من قمم، باور کن!

برای خواندن تمام متن به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.

دست نوشته های استاد... (57)

کار تحقیق کتاب مستطاب «امالی» سید مرتضی به پایان خود رسید و از تحقیقات مفصلی که به بهانۀ این کتاب توفیقشان را داشتم محروم ‌شدم. چند شب پیش به این قسمت در مجلس 47 رسیدیم که: «وقد جاء فی الحدیث: لا سَومَ قبل طلوع الشمس ، فحمله قوم على أنّ الإبل وغیرها لا تسام قبل طلوع الشمس لئلّا تنتشر، وتفوت الراعیَ، ویخفى علیه مقاصدها، وحمله آخرون على أنّ السوم قبل طلوع الشمس فی البیوع مکروه؛ لأنّ السلعة المبیعة تستتر عیوبها أو بعضها، فیدخل ذلک فی بیوع الغرر المنهیّ عنها».

برای خواندن تمام متن به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.

اتحاد افق

گاهی نداشتن تصوری صحیح از صورت مسئله انسان را فرسنگ‌ها از مقصد اصلی دور می‌کند. این امر البته برای بزرگانی مانند مرحوم آیت الله العظمی خویی و اعاظمی در مستوای ایشان متصور است و امیدوارم حضراتی که در همین عوالم خودمان سیر می‌کنند و با اعتماد به نفسی مثال زدنی خود را مجتهد می‌دانند یک وقت آنچه را گفته شد به خود نگیرند.

برای خواندن تمام متن به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.

دست نوشته های استاد... (56)

باب دوم «مغنی اللبیب» رو به اتمام است. در بحث عطف جمله بر مفرد، به‌مناسبت، نکتۀ بسیار زیبایی آمده.

إذا قیل: «قال زیدٌ: عبدُ اللهِ منطلقٌ، وعمرٌو مقیمٌ» فلیستِ الجملةُ الأُولى فی محلِّ نصبٍ والثانیةُ تابعةً لها، بلِ الجملتانِ معاً فی موضعِ نصبٍ، ولا محلَّ لواحدةٍ منهما؛ لأنّ المقولَ مجموعُهما، وکلٌّ منهما جزءٌ للمقولِ، کما أنّ جزأیِ الجملةِ الواحدةِ لا محلَّ لواحدٍ منهما باعتبارِ القولِ، فتأمّله؛ یعنی...

برای خواندن تمام متن به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.

دست نوشته های استاد... (55)+عکس

امروز یکی از دوستان گرامی برایم متن فوق العاده‌ای فرستادند. «پدری نوشته: دختر من امروز توی اتوبوس برای اولین بار پریود شد. یه پسری که یک سال از خودش بزرگ‌تر بوده دخترم رو می‌کشه کنار و در گوشش بهش می‌گه: ببین یه لکه افتاده روی شلوارت. هول نشو. سویشرت منو دور کمرت ببند و برو خونه. من امروز خواستم از مادر این پسر تشکر کنم برای بزرگ کردن همچین بچه‌ای و بگم: مرسی بابت این تربیت درستت».

برای خواندن تمام متن و دیدن تصاویر به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.

دست نوشته های استاد... (54)

گاهی که گوشی تلفن همراهم به مشکلی برمی‌خورد و برای رفع مشکل به مغازۀ تعمیر موبایل مراجعه می‌کنم، طرف قدری با حوصله توضیح می‌دهد و وقتی محاسن جوگندمی ـ و لابد قیافۀ مات و مبهوت ـ مرا می‌بیند با حجب و حیا می‌گوید: حاج آقا! برو خونه به بچه‌ها بگو برات توضیح می‌دن. دیگر نمی‌داند سال‌ها قبل از آن که از کتم عدم پا به دایرۀ وجود بگذارد دور دور ما بوده و:

دور مجنون گذشت و نوبت ماست/ هرکسی چند روز نوبت اوست

"وَتِلْکَ الْأَیَّامُ نُدَاوِلُهَا بَیْنَ النَّاسِ"

برای خواندن تمام متن به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.

دست نوشته های استاد... (53) تفاوت دیه

رفقا گاهی متن‌هایی را از این طرف و آن طرف می‌آورند و انتظار دارند بنشینیم و بحث و هم‌اندیشی کنیم. من هم که می‌دانید چه‌قدر با شورای فقاهت و امثال آن مشکل دارم و به جایش معتقدم باید خواند و خواند و خواند و استاد دید. اخیراً آقایی که به گمانم وکیل هستند اظهار لحیه فرموده‌اند (البته اینها غالباً ریش ندارند. ریش مال ماست که عشق و حال را دیگران بکنند و ناسزایش را ما بشنویم) که: «قاعدۀ ثلث در بحثِ دیۀ زنان، ظلمی عظیم در فقه سنتی است که چندان به آن توجه نمی‌شود. در فقهِ روایت‌محور، ضابطه‌ای در موردِ دیۀ جراحاتِ زن وجود دارد، بدین شرح که...

برای خواندن تمام متن به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.

بیع غرری

در دو دلیل "أَحَلَّ اللَّهُ الْبَیْعَ" و «نهی النبی عن بیع الغرر» بر اساس تفکر رایج بیع غرری موضوعاً بیع است و چون نبی گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله) از آن نهی فرموده تخصیص خواهد بود، اما بحث سر این است که این واقعاً تخصیص است یا می‌شود جور دیگر معنا کرد؟

برای خواندن تمام متن به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.

دست نوشته های استاد... (52)+عکس

خیلی از چیزهایی را که به شکل لطیفه و داستان و امثال آن می‌شنیدیم کم‌کم به چشم خود دیدیم. این هم شاید از آفات بالا رفتن سنّ و سال است. چند سال قبل عزیز بزرگواری تعریف کردند که: با خبر شدیم آمار طلاق در یکی از شهرستان‌ها به صفر رسیده. وقتی با اشتیاق قضیه را پیگیر شدیم تا ببینیم چه نسخۀ شفابخشی دارند تا در جاهای دیگر هم آن را عملیاتی کنیم، معلوم شد مدتی است مثلاً استانداری بخش‌نامه کرده که در آن شهرستان از ثبت طلاق خودداری شود و مردم به‌ناچار برای این کار به شهرستان‌های دیگر می‌روند و به این ترتیب آمار طلاق در آن جا به صفر رسیده...

برای خواندن تمام متن و دیدن تصاویر به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.

دست نوشته های استاد... (51)

سرور عزیزی به مناسبت ایام به قول خودشان ملمّعی از مرحوم آیت الله حاج شیخ محمدحسین غروی اصفهانی فرستاده‌اند که بسیار زیباست:

چشمۀ خور در فلک چهارمین/ سوخت ز داغ دل ام‏ البنین‏

آهِ دلِ پرده‌‏نشین حیا/ برده دل از عیسی گردون‏‌نشین

...

برای خواندن تمام متن به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.

دست نوشته های استاد... (50)

چند سال قبل یکی از اصحاب سابق و رفقای بعد به بیماری سرطان مبتلا شد و اندکی بعد جان سپرد. خداوند رحمتش کند. مدتی بعد از فوتش یکی از منسوبین وی تماس گرفت و گفت: پسر صاحب‌خانۀ ما دانشجو است و سؤالاتی داشته که رفته پیش حاج آقا... بپرسد، وسط‌های کار حاج آقا داغ فرموده و از حال رفته‌اند و... . اگر مانعی ندارد بیایند پیش شما و مطالبشان را مطرح کنند. استقبال کردم و آمد...

برای خواندن تمام متن به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.

دست نوشته های استاد... (49)

خداوند همۀ رفتگان را بیامرزد و روحشان را غریق رحمتش کند. چون در تمام فامیل ما تا چند فرسخی اهل علم به معنای خاص وجود نداشت زمانی که به حوزه آمدم مرحوم پدرم از دور و نزدیک خیلی ملامت شنید. اما خدا بیامرز در جواب همه گفته بود: اولاً خودش دوست دارد و ثانیاً راه بدی که نرفته تا منعش کنم...

برای خواندن تمام متن به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.

دست نوشته های استاد... (48)

وفروض الکفایات کثیرة، وضابطها «کلّ مهمّ دینیّ تعلّق غرض الشارع بحصوله حتماً، ولا یقصد به غیر من یتولاه». ومن أهمّه الجهاد بشرطه، وإقامة الحجج العلمیّة، والجواب عن الشبهات الواقعة على الدین، والتفقّه، وحفظ ما یتوقّف علیه من المقدّمات العلمیّة والحدیث والرجال، فیجب نسخ کتبه وتصحیحها وضبطها على الکفایة، وإن کان المکلَّف بذلک عاجزاً عن بلوغ درجة التفقّه قطعاً؛ فإنّ ذلک واجب آخر، ومنها روایتها عن الثقات، وروایة الثقة لها لیحفظ الطریق، ویصل إلى من ینتفع به، فینبغی التیقّظ فی ذلک کلّه؛ فإنّه قد صار فی زماننا نسیاً منسیّاً. [مسالک الأفهام، ج 3، ص 8 ـ 9]

برای خواندن تمام متن به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.

دست نوشته های استاد... (47)

دوست عزیزم جناب استاد سهیل یاری شعری از استاد دکتر شفیعی کدکنی آورده‌اند که:

کردید و نکردید!

میراثِ تبارِ خِرَدِ آینه‌ها را

کان پیر، همی‌جُست نشان‌شان به چراغی

تا یابد از این آینه مردان، مگر این‌جا

در ظلمتِ هنگامهٔ ایّام سراغی-

ز اندیشهٔ عشّاق و ز آفاق ستردید.

...

برای خواندن تمام متن به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.

دست نوشته های استاد... (46)

نمی‌دانم این شعر را شنیده‌اید که:

اگر دستم رسد بر چرخ گردون/ ازو پرسم که این چون است و آن چون

یکی را داده‌ای صد گونه نعمت/ یکی را قرص جو آلوده در خون

بندۀ سراپاتقصیر هم اگر فردای قیامت از زیر بار جرائمم جان سالم به‌در ببرم(1) حتماً و حتماً به درگاه لایزال ربوبی خواهم نالید که: آخدا! چرا به ما پولی ندادی که دانشگاهی بزنیم و حرف‌های قشنگ‌قشنگ تحویل خلق الله دهیم؟!

برای خواندن تمام متن به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.

دست نوشته های استاد... (45)

ایام شهادت خانم فاطمۀ زهرا ـ سلام الله علیها ـ با همۀ مناسبت‌های دیگر فرق می‌کند. بله، ممکن است خیلی‌ها توی گروه‌هایشان بنویسند: «بحث شیعه و سنی مطلقاً ممنوع»، ولی «ما بی‌خیال سیلی مادر نمی‌شویم».

برای خواندن تمام متن به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.

دست نوشته های استاد... (44)

اگر با به کار بردن عنوان «روحانی» خیلی مشکل داشته باشیم، لااقل همه شنیده‌ایم که به طالبان علوم دینی «اهل علم» گفته می‌شود. بنابراین حرکت سخیف کتاب‌سوزی که 2 ـ 3 روزی است همۀ شبکه‌های اجتماعی و غیر آنها را پر کرده، اساساً هیچ سنخیتی با اساس این نهاد ـ و دست‌کم با نام آن ـ ندارد.

برای خواندن تمام متن به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.

دست نوشته های استاد... (43)

یکی از اساتید بزرگوار دانشگاه که فکر می‌کنند بنده چیزی بلدم دیروز با ارسال این مطلب: «[Forwarded from دفتر آیت الله...] انشا الله این آتش زدن کتاب هاریسون نماد طب شیمیایی در افق تاریخ انسانیت بپیچد وباعث ویرانی طب متحجر شیمیایی شود. این پایان وابستگی طبی به مافیای کثیف داروهای شیمیایی است» پرسیدند...

برای خواندن تمام متن به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.

دست نوشته های استاد... (42)

مرحوم آیت الله میرزا علی آقا فلسفی بزرگ‌ترین عالم شهر ما به حساب می‌آمد و شلوغ‌ترین درس خارج را داشت. اما بارها و بارها با همین دو چشم خودم دیدم که زنبیل به دست و بدون دورباد و کورباد برای تهیۀ سبزی و گوجه و بادمجان به خیابان شاه‌رضانوی سابق و آزادی فعلی می‌آمد.

یک بار سؤالی داشتم و برای نماز مغرب و عشا خدمتشان در مسجد بنّاها مشرف شدم...

برای خواندن تمام متن به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.

دست نوشته های استاد... (41)

به سنّ و سال من که می‌رسید احساس می‌کنید مانند شمشیری دو لبه است. از یک طرف مانند یک آلبوم عکس شده و برای هر موضوعی لااقل خاطره‌ای در ذهن دارید و از طرف دیگر مدام با خود می‌گویید:

گفتی مرا: «پیر شوی!»، ای پدر! بیا/ نفرین که در لباس دعا کرده‌ای ببین

برای خواندن تمام متن به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.

دست نوشته های استاد... (40)

رفقا مدام مطالبی می‌فرستند و انتظار دارند چیزکی بنویسم. مثل این‌که...

برای خواندن تمام متن به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.

دست نوشته های استاد... (39)

از این تعبیر «واژگونی خودرو» ـ که حدود 5 ماه است که به همین خاطر با آن آشناتر شده‌ام ـ خوشم آمده؛ چون از «چپ کردن ماشین» و «ملّق زدن» (که بین مشهدی‌ها مرسوم است) و امثال آن باکلاس‌تر است. گاهی به‌طنز سر کلاس‌ها می‌گویم و رفقا از خنده ریسه می‌روند...

برای خواندن تمام متن به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.

دست نوشته های استاد... (38)

سال‌ها قبل برای خواندن نماز به مسجد دانشگاه رفتم. از قضا جلسۀ قرائت قرآن هم برقرار بود. عزیز مُقری(1) وقتی به آیۀ مبارکۀ "وَقُرْآنَ الْفَجْرِ إِنَّ قُرْآنَ الْفَجْرِ کَانَ مَشْهُودًا" [سورۀ اسراء، آیۀ 78] رسید داد سخن داد که: بله، قرآن مانند فجر دل تاریکی‌ها را می‌شکافد و...

برای خواندن تمام متن به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.

دست نوشته های استاد... (37)

یکی از صاحبان قلم که خیلی سال‌ قبل (البته نه پیش از میلاد مسیح) در مشهد بحث‌های این جانب را قابل دیده و قدم رنجه می‌فرمودند و اکنون استاد یکی از رشته‌های علوم انسانی ـ که فعلاً نیازی به نام بردن از آن نیست ـ  هستند بعد از متن اخیر برایم نوشتند...

برای خواندن تمام متن به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.

دست نوشته های استاد... (36)

یکی از دوستان عزیز بزرگوار به مناسبت این ایام شعری از مرحوم آیت الله آشیخ محمدحسین غروی اصفهانی گذاشته بودند با مطلع:

دختر فکر بکر من، غنچۀ لب چو وا کند/   از نمکین کلام خود حق نمک ادا کند

که در جای خود شعر بسیار زیبایی است. اما خب، هر سخن جایی و هر نکته مقامی دارد...

برای خواندن تمام متن به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.

دست نوشته های استاد... (35)

عزیز بزرگواری که کانالی دارند و برووبیایی، بعد از مطلب اخیر فرموده‌اند: بسیار جالب و زیبا... نکته‌تان در مورد تمیز هم خیلی به دردم خورد. همین جا از لطف ایشان و بزرگواران دیگری که خودشان منبع فیض‌اند و گاه و بی‌گاه بنده را تشویق می‌کنند تشکر می‌کنم. اما گفته‌اند:

غرّه مشو که مرکب مردان مرد را/ در سنگلاخ بادیه پی‌ها بریده‌اند

برای خواندن تمام متن به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.

دست نوشته های استاد... (34)

سال‌ها قبل برای کار تحقیق به کتاب‌خانۀ معظمی می‌رفتم که پر از کتاب‌های مورد نیازم بود و فضای خوبی در اختیار رفقا قرار داشت. البته افسوس و صدافسوس که: آن سبو بشکست و آن پیمانه ریخت.

یک روز که موقع صرف ناهار با مؤسس محترم و برخی کارکنانش دور هم نشسته و مشغول أکلاً لمّاً بودیم به‌مناسبتی صحبت از ابن ابی‌جمهور به میان آمد و من داغ دلم تازه شد و...

برای خواندن تمام متن به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.

دست نوشته های استاد... (33)

امروز یادداشتی خواندم دربارۀ خانم‌مدیر محترمی که حیاطِ مدرسه‌اش در مثلاً سال ۱۳۵۷ پُر بوده از مُرغ و خروس و اردک و این‌ها! تا این‎که سال‌ها بعد، در مصاحبه با نشریه‌ای مهجور، یکی رازِ مرغ و خروس‌ و اردک و سگ و گربه‌های حیاطِ مدرسه‌ را از ایشان پرسیده و او به سادگی گفته...

برای خواندن تمام متن به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.

اراضی خراجیه

در اراضی خراجیه ظاهر ادله آن است که ائمه تا (سر کار) بودند خراج می‌گرفتند و حال آن که الآن اصلاً این طور نیست. وقتی که آمدند عراق را ارض خراجی کردند 36 میلیون جریب از بصره تا نزدیک تکریت را با وسایل آن روز اندازه‌گیری کردند و عده‌ای از زمین‌ها دوروبر مدائن و از نظر ارزش کشاورزی خیلی ناب بودند...

برای خواندن تمام متن به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.

دست نوشته های استاد... (32)

امروز به دلایلی موفق به برگزاری بحث «مختصر» در مدرسۀ مبارکۀ حضرت اباصالح ـ روحی وأرواح العالمین له الفداء ـ نشدم. رفقایی که در کلاس حاضر بودند به جای درس پیشنهاد کردند نکته‌ای گفته شود و این‌که چرا این قدر اصرار دارم طلاب درس بخوانند...

برای خواندن تمام متن به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.

تعارض

در اولین روایتی که در باب تعارض از امیر (علیه السلام) در باب اختلاف الحدیث داریم (که در میان صحابۀ رسول خدا (صلی الله علیه و آله) هم این بحث به عنوان اولین صحابی از ایشان نقل شده) حضرت فرمودند: این اختلاف در حدیث پیامبر (صلی الله علیه و آله) 3 صورت است...

برای خواندن تمام متن به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.

دست نوشته های استاد... (31)

یک بار از قول استاد بزرگوار حضرت آیت الله حاج سید احمد مددی نوشتم: اصولاً تاریخ فقه شیعه این طور است که در دورانی که نصوص و روایات بود به نصوص برمی‌گشتند و کم‌کم در فقه شیعه انتقال به فقه پیدا شد. احتمالاً از قرن 3 به بعد (سال‌های 230) دوران انتقال از نصوص به فتاوا بود که روایات را تغییر دهند و متون فقهی بنویسند. این رویّه تا یکی دو قرن ادامه پیدا کرد و...

برای خواندن تمام متن به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.

دست نوشته های استاد... (30)

یقول الله تعالى لنبیّه (صلی الله علیه و آله): "إِذَا جَاءَکَ" یا محمّد "الْمُنَافِقُونَ" وهم الذین یُظهِرون الإیمان ویُبطِنون الکفر "قَالُوا نَشْهَدُ إِنَّکَ لَرَسُولُ اللَّهِ" أی: أخبروا بأنّهم یعتقدون أنّک رسول الله. فقال الله تعالى لنبیّه: "وَاللَّهُ یَعْلَمُ إِنَّکَ لَرَسُولُهُ" على الحقیقة "وَاللَّهُ یَشْهَدُ إِنَّ الْمُنَافِقِینَ لَکَاذِبُونَ" فی قولهم: إنّهم یعتقدون أنّک لرسول الله، وکان إکذابهم فی اعتقادهم وأنّهم یشهدون ذلک بقلوبهم ولم یکونوا فی ما یرجع إلى ألسنتهم؛ لأنّهم شهدوا بها بألسنتهم، وهم صادقون فی ذلک.

برای خواندن تمام متن به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.

دست نوشته های استاد... (29)

فرموده‌اند: «کسی که لباس روحانیت را می‌پوشد، بداند در این مسیر همه چیز است (هست). فحش، توهین و ناسزا. خراب‌کاری. گرانی را دیگران در جامعه به وجود می‌آورند، اما طلبۀ شهریه‌بگیر که دستش به هیچ چیزی بند نیست، باید فحش و توهینش را بشنود. این خصلت پوشیدن لباس است». کاری نداشته باشید که کی گفته.

برای خواندن تمام متن به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.

دست نوشته های استاد... (28)

گاهی صحبت‌هایی می‌شنوم که تقریباً مطمئن می‌شوم عزیز دل‌ِ گوینده اعتقاد زیادی به تحصیلات ـ آن هم از نوع واقعی آن ـ ندارد. بزرگواری افاضه فرموده‌اند که: «فقها باید به تک‌تک نت‌های موسیقی ورود پیدا کنند! دوران "علامه"ها گذشته است. موسیقی یک فن و صنعت، خیلی مفصل و کلان و دارای اضلاع فراوانی است. یک فقیه اگر بخواهد حق مطلب را ادا کند و بخواهد در همین بحث ورود پیدا کند، نیازمند به تأمل است. ما نمی‌توانیم مثل پانصد سال پیش با یک فتوا بگوییم: "موسیقی و غنا مطلقاً حرام است" و تکلیف را روشن‌شده فرض کنیم»

برای خواندن تمام متن به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.

دست نوشته های استاد... (27)

این جملۀ «فتوای شورای فقهی معتبر و مصداق جدیدی از مراجعه به اعلم است» به گمانم تا کنون در تاریخ بشر سابقه نداشته است. یعنی مثلاً گمان می‌کنید در دانشکدۀ ریاضی یا مثلاً فیزیک و امثال آن اصلاً چنین ایده‌هایی مطرح می‌شود؟ اگر هم کسی چنین حرفی بزند...

برای خواندن تمام متن به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.

دست نوشته های استاد... (26)

همین طور که داشتم تقریرات بحث فقه امروز حضرت آیت الله استاد حاج سید احمد مددی را آماده می‌کردم، استاد موسوی تهرانی هم مقابلم روی تخت بیمارستان نشسته و به قول معروف توی بحرم رفته بودند. یک دفعه پرسیدند: این چیه؟ عرض کردم: بحث فقهه. از فاصلۀ یک متری نگاهی به صفحۀ لپ‌تاپ کرده و پرسیدند...

برای خواندن تمام متن به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.

دست نوشته های استاد... (25)

کانالی از این بندۀ سراپاتقصیر با عنوان «استاد عزیزی که این کانال به او منسوب است» و شاید از جناب‌عالی با عنوان «اعوانش» یاد کرده بود. این بندگان خدا نمی‌دانند شما و دیگر دوستان از باب یتیم‌نوازی و ذره‌پروری، این کانال‌ها و وبلاگ‌های دروس را راه‌اندازی و با هزینه‌های شخصی اداره می‌فرمایید...

برای خواندن تمام متن به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.

دست نوشته های استاد... (24)

جناب استاد حاج سید رسول موسوی تهرانی را تقریباً همۀ طلاب ـ حتی آنهایی که ایشان را از نزدیک ندیده‌اند ـ می‌شناسند. می‌فرمودند: یک بار در صحن حرم مطهر حضرت معصومه (سلام الله علیها) مشغول صحبت با کسی بودم. وقتی از او جدا شدم طلبه‌ای جلو آمد و پرسید: حاج آقا موسوی تهرانی؟ گفتم: بله، از کجا شناختید؟

برای خواندن تمام متن به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.

اجتماع امر و نهی

یکی از بحث‌های مطرح و خیلی معروف بین اعلام این است که آیا اوامر و تکالیف (خطابات) متعلق به افرادند یا متعلق به طبیعت؟ ما عرض کردیم: ظاهراً اصلاً بحث بی‌معنا و معلوم است امر همیشه به طبیعت می‌خورد؛ یعنی به کلی می‌خورد. اگر در خارج وجود پیدا کرد تا بخواهد فرد بشود، اصلاً امکان ندارد امر به آن بخورد، تحصیل حاصل است.

برای خواندن تمام متن به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.

دست نوشته های استاد... (23)

در کانالی شعر زیبایی دیدم و با خودم گفتم: تقدیم کنم شما هم لذت ببرید.

هم روسری‌ات به پشت سر افتاده/ هم موی تو تا قوس کمر افتاده

لا حول و لا قوة إلّا بالله/ اسلام دوباره در خطر افتاده

این که البته و صد البته شوخی است و یقیناً دین خدا با موهای سر یک زن به خطر نمی‌افتد. لابد فکر می‌کنید می‌خواهم بگویم...

برای خواندن تمام متن به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.

دست نوشته های استاد... (22)

دوست عزیزم جناب آقای یخ‌کشی که علّت مبقیۀ بسیاری از دروس این بنده بوده و هستند ـ که اگر تشریف نمی‌آوردند کار خیلی از درس‌ها به تعطیلی می‌کشید ـ در زمان جوانی ـ یعنی همان وقتی که: پاک بودن شیوۀ پیغمبری است/ ورنه هر گبری به پیری می‌شود پرهیزگار ـ دل‌باختۀ آقای دکتری بودند که گمان می‌کرد خیلی فلسفه و عرفان می‌داند. البته کار ایشان "خِتَامُهُ مِسْکٌ" [سورۀ مطفّفین، آیۀ 26] شد و خودشان عاقبت به خیر و از این ورطه رها شدند.

برای خواندن تمام متن به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.

دست نوشته های استاد... (21)

این 2 متن به گمانم خیلی نافع باشد و به درد رفقای غیر مکاسب‌خوان هم بخورد.

خرّیت فقه الشیعة فی عصره المحقّق الحلّی (ره) قال فی «الشرائع»: "لا یجوز بیع شیء من الکلاب إلاّ کلب الصید. وفی کلب الماشیة والزرع والحائط تردّد. والأشبه المنع. نعم، یجوز إجارتها، ولکلّ واحد من هذه الأربعة دیة لو قتله غیر المالک.

برای خواندن تمام متن به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.

دست نوشته های استاد... (20)

در دو مطلب قبلی یکی از همراهان کانال، در پاسخ به یادداشت استاد، انتقادی را مطرح کردند و استاد نیز پاسخی را مرقوم فرمودند. در ادامه، ابتدا انتقاد آن دوست عزیز، و سپس پاسخ استاد را تقدیم می‌کنم.

برای خواندن تمام متن به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.

اصالة الطهارة

در کلمات علمای ما گاهی «اصالة الحل» هست و گاهی «اصالة الطهارة»، گاهی قاعدۀ حل هست و گاهی قاعدۀ طهارت و این توضیح را کراراً عرض کردم که در کلمات علما حس نکردیم که فرقی بین این دو (اصل و قاعده) باشد و مثلاً اصالة الطهارة را با قاعدۀ طهارت یکی گرفته‌اند، لکن عرض کردیم: بد نیست یک اصطلاحی بگذاریم: قاعده را در جایی بگوییم که حکم واقعی است و اصالة را در جایی که حکم ظاهری است، تا این دو با هم فرق کنند.

برای خواندن تمام متن به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.

دست نوشته های استاد... (19)

دوست بسیار ارجمندی برایم نوشته‌اند: یک عزیزی راجع به این نگاشتۀ آخرتون گفت که: «حسن بصری که متولد سال ٢٢ هجریه! یسار هم که معروفه از سبی کابل بوده!». راهنمایی بفرمایید لطفاً.

سمعاً و طاعة. و واقعاً ممنون که هرچه عرض می‌شود را تعبداً قبول نمی‌فرمایند.

برای خواندن تمام متن به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.

دست نوشته های استاد... (18)

بانویی فرموده بودند: بنده با تأسیس مدارس غیرانتفاعی مخالف بودم تا این‌که پسرمون خواست بره رشتۀ انسانی و مدرسۀ خوب نبود، مجبور شدیم خودمون براش مدرسه تاسیس کنیم.

خب، این کمترین جدّاً به حال ایشان و همۀ کسانی که چنین امکانی برایشان فراهم است غبطه می‌خورد. شرمندۀ فرزندانم هستم که تهیۀ چنین امکاناتی حتی به ذهنم خطور هم نمی‌کند و باید در همین مدارس معمولی درس بخوانند. البته افتخار هم می‌کنیم که در بین همین مردم زندگی می‌کنیم و با غمشان غمگین و با شادیشان شاد و سرخوشیم.

برای خواندن تمام متن به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.

دست نوشته های استاد... (17)

عزیز بزرگواری سؤال فرمودند: با توجه به حدیث «إنّما حرّم الله الصناعة التی هی حرام» آیا خداوند تحصیل حاصل نکرده؟ آخر می‌گوید: خداوند چیزهایی که حرام است را حرام کرده. آیا می‌توان گفت: حدیث «تحف العقول» تنها دلالت بر حرمت تکلیفی بیع دارد؟

برای خواندن تمام متن به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.